Ukruszony ząb leczony kanałowo. Odbudowa pękniętego zęba.
19 lipca 2024Uszkodzenia zęba w jamie ustnej zdarzają się bardzo często. Niekiedy przyczyną są urazy mechaniczne, a w innych przypadkach to zaawansowana próchnica wpływa na demineralizację szkliwa i osłabienie struktury uzębienia. Niekiedy do ukruszenia zęba dochodzi również po leczeniu kanałowym, ponieważ martwe zęby wykazują dużą tendencję do uszkodzenia. Gdy przydarzy się złamany lub pęknięty ząb, nie należy się tym załamywać. Wszystko można naprawić, jednak najważniejsze jest, żeby leczenie nastąpiło jak najszybciej. Zaniedbania w tym zakresie mogą przede wszystkim skutkować coraz intensywniejszym bólem. Nie pozwala on normalnie funkcjonować, pracować i wykonywać różnych codziennych obowiązków.
Poza tym uszkodzenie może prowadzić do dalszych groźnych powikłań. Jeśli ukruszony jest przedni ząb, wtedy pojawia się dyskomfort, ze względu na pogorszoną estetykę uśmiechu. Z tych wszystkich powodów należy bezzwłocznie udać się do stomatologa, który podejmie odpowiednie działania naprawcze, co pozwoli jak najszybciej odbudować uszkodzony ząb. Jeśli pacjent ma taką możliwość, to dobrze jest na wizytę wziąć ze sobą jego ułamany fragment.
Warto wiedzieć z jakiego powodu dochodzi do uszkodzeń uzębienia po leczeniu kanałowym, co wtedy należy zrobić, czy można takiemu zdarzeniu zapobiegać oraz jak naprawić złamany lub pęknięty ząb.
Złamanie zęba: Przyczyny, objawy i skuteczne leczenie pęknięcia korzenia
Szkliwo to bardzo twarda i mocna tkanka, która pokrywa ząb. Jednak w wyniku różnych czynników może ulec uszkodzeniu. Częstymi przyczynami złamania zęba są urazy mechaniczne w wyniku upadków, uderzeń, wypadków komunikacyjnych, czy też uprawiania niektórych dyscyplin sportowych. Struktura szkliwa może też być osłabiona na skutek zaawansowanej próchnicy, a także wystąpienia wielu groźnych chorób. Do pęknięcia zęba dochodzi także po leczeniu kanałowym (leczenie endodontyczne). Zdarza się, że przy pęknięciu korzenia zęba występuje również złamanie kości wyrostka zębodołowego. Osłabienie struktury szkliwa jest m.in. wynikiem bruksizmu, czyli nawykowego i nieświadomego zaciskania zębów i zgrzytania nimi, co najczęściej zdarza się w nocy. Niektóre wady zgryzu również przyczyniają się do uszkodzeń. Inne przyczyny doprowadzające do złamania zęba to: działanie kwasów żołądkowych, niewłaściwa dieta, niedobory witaminowe oraz mineralne, a także nałogowe palenie wyrobów tytoniowych. W przypadku bagatelizowania dolegliwości i niezastosowania odpowiedniego leczenia, stomatolog może podjąć decyzję o ekstrakcji zęba.
Pęknięty korzeń wpływa na duży dyskomfort pacjenta. Powoduje ból zęba i wygląda nieestetycznie, chociaż w niektórych przypadkach uszkodzenie nie jest widoczne gołym okiem. Ząb bywa też bardzo wrażliwy na działanie różnych temperatur, co objawia się podczas spożywania gorących i zimnych pokarmów oraz napojów. Czasami dochodzi również do obrzęknięcia dziąsła, krwawienia, a także utraty szkliwa. Dolegliwości występują też w trakcie żucia i gryzienia produktów żywieniowych.
Metody naprawcze złamanego zęba zależą od rodzaju jego uszkodzenia. Gdy dojdzie do pęknięcia korzenia dentysta może podjąć decyzję wykonaniu zabiegu polegającego na leczeniu kanałowym. W tym przypadku następuje oczyszczenie kanałów korzeniowych i usunięciu uszkodzonej miazgi. Dalsze postępowanie polega na założeniu korony protetycznej lub licówki. Niekiedy ząb trzeba będzie usunąć, ponieważ nie nadaje się do odbudowy. Na jego miejsce może zostać założony implant, którego barwę dopasowuje się do pozostałego uzębienia.
Ząb po leczeniu kanałowym: Jak naprawić pęknięty i ukruszony ząb?
Złamany ząb po leczeniu kanałowym wymaga jak najszybszego leczenia. Gdy uszkodzenie nie jest zbyt duże, wtedy najczęstszym zabiegiem wykonywanym przez stomatologa jest odbudowa zębiny za pomocą wkładów koronowo-korzeniowych. W trudniejszych przypadkach uratować ząb może tylko wykonanie zabiegu endodontycznego. Jeśli jednak uraz jest poważniejszy, wtedy specjalista decyduje się na usunięcie zęba.
W stomatologii ważna jest odpowiednia profilaktyka, czyli np. regularne wizyty u dentysty po leczeniu kanałowym. Wtedy będzie można ocenić stan struktur zęba, a także zastosować działania, które pozwolą na zapobieganie uszkodzeniom. Zwłaszcza zęby przednie wymagają szczególnej troski, ponieważ są bezpośrednią wizytówką i stanowią o jakości uśmiechu pacjenta.
Warto mieć też świadomość jak dbać o uzębienie po leczeniu kanałowym. Ważna jest zatem odpowiednia higiena jamy ustnej, czyli systematyczne i regularne mycie zębów miękką szczoteczką co najmniej 2 razy dziennie oraz używanie pasty z fluorem, nici dentystycznej, a także irygatora do usuwania resztek pokarmowych z przestrzeni międzyzębowych.
Dlaczego martwe zęby są słabsze od zdrowych?
Zęby, które zostały poddane leczeniu kanałowemu w bardzo dużym stopniu są narażone na uszkodzenia. W wyniku urazów może dojść do złamania części korony zęba, złamania korony zęba poniżej brzegu kości, a także pęknięcia ścian i korzenia zęba w sposób pionowy. Dlaczego tak się dzieje?
Trzeba sobie zdać sprawę z tego, że martwy ząb, czyli przeznaczony do leczenia kanałowego, wiele już przeszedł. Jego struktura jest osłabiona poprzez wcześniejsze zabiegi, którymi niekiedy wielokrotnie był poddawany. Bywa też pokryty wypełnieniem i to w dużej ilości. Ząb, który wymaga leczenia kanałowego jest wypełniony nieżywą miazgą. Często staje się źródłem infekcji, co objawia się dolegliwościami bólowymi. To niestety doskonałe miejsce do rozwoju bakterii. Zakażenie może w łatwy sposób rozprzestrzenić się na inne tkanki. Atakuje kości i dziąsło powodując wystąpienie ropnia okołowierzchołkowego. Oprócz bólu pojawia się również opuchlizna. Ząb często ciemnieje, co powoduje bardzo nieestetyczny widok.
Brak żywej miazgi, czyli naczyń krwionośnych oraz nerwów sprawia, że ząb staje się coraz bardziej osłabiony. Łatwo więc może się ukruszyć, pęknąć, czy też złamać. W środku jest praktycznie pusty, otoczony tylko warstwą przednią jak skorupą, która jest bardzo słaba i podatna na uszkodzenia. Do jeszcze większego osłabienia dochodzi podczas zabiegu leczenia kanałowego. Oczyszczenie wnętrza zęba ze wszystkich tkanek powoduje, że jego ścianki stają się jeszcze bardziej cienkie. Dlatego po założeniu wypełnienia należy bardzo uważać w trakcie spożywania pokarmów. Szczególną ostrożność trzeba zwłaszcza wykazać gryząc twarde produkty. Ząb pozbawiony jest miazgi i znajdujących się w niej unerwień odpowiedzialnych za czucie. Przez to żucie i gryzienie może odbywać się ze zbyt dużą siłą nacisku. Takie zupełnie nieświadome działanie, często prowadzi do ukruszenia części zęba, jego pęknięć, czy też złamań.
Warto też wiedzieć, że uszkodzenia łatwiej mogą się przydarzyć przy brakach w uzębieniu. Po prostu ząb bardziej jest narażony na złamania, gdy wokół niego nie ma innych zębów.
Planowanie odbudowy – ważny etap leczenia kanałowego
Leczenie kanałowe wymaga dokładnego rozplanowania procesu odbudowy zęba. Dlatego bardzo ważny jest wybór właściwej metody, która do tego prowadzi. Dentysta po dokładnych oględzinach proponuje pacjentowi najlepsze rozwiązanie, informuje o zastosowaniu możliwych środków, a także określa ile wizyt będzie trzeba odbyć w jego gabinecie. To wszystko zależy od liczby kanałów, skali uszkodzeń i zastosowanej metody naprawczej. Prawidłowy plan odbudowy ma na celu utrzymanie korony zęba i korzenia w dobrej kondycji oraz jak najdłuższej ich żywotności. Istotne jest też przywrócenie funkcjonalności uzębienia. Dzięki temu pacjent będzie miał zapewniony komfort podczas spożywania i gryzienia pokarmów.
Przy odbudowie zębów bardzo często stosuje się wkłady koronowo-korzeniowe. Mogą one być wykonane z metalu, jak też z włókien szklanych. Zalecane są w przypadkach, gdy podczas leczenia kanałowego doszło do dużej utraty twardych tkanek, a uszkodzenie korony zęba osiągnęło ponad 50% jego powierzchni. Przy zastosowaniu tych wkładów nie wystarczy jedna wizyta w gabinecie stomatologicznym, najczęściej trzeba odbyć dwie lub trzy.
Innym sposobem odbudowy zęba po leczeniu kanałowym jest użycie korony protetycznej. Może ona być wykonana z metalu oraz z materiału pełnoceramicznego. Te drugie są bardzo estetyczne i najczęściej stosuje się je w przypadku zębów przednich, ponieważ wyglądem i kolorem przypominają te naturalne.
Przy odbudowie wykorzystuje się również wypełnienie z materiału kompozytowego. Jednak warto pamiętać, że lepiej jest go nie stosować w przypadku zębów, których stopień zniszczenia jest bardzo duży. Może się bowiem zdarzyć, że słaba struktura uzębienia będzie skutkować zwiększonym ryzykiem uszkodzeń, czyli pęknięć oraz odłamań nie tylko cienkich ścian zęba, ale również korzenia.
Podczas planowania odbudowy zęba trzeba wziąć pod uwagę zastosowanie odpowiedniego znieczulenia w trakcie wykonywania zabiegów.
Jak postępować, gdy duża część zęba uległa uszkodzeniu?
W przypadku uszkodzenia zęba nie wolno odwlekać wizyty w gabinecie stomatologicznym i bagatelizować tej sytuacji. Tylko szybka reakcja pozwoli na jego uratowanie i możliwość zastosowania leczenia. W innym razie może dojść do stanu zapalnego, a także obrzęku w miejscu zranienia.
Należy uważać, żeby nie połknąć ułamanego fragmentu zęba. Jeśli jest on duży istnieje ryzyko zachłyśnięcia się nim. Po wyjęciu z jamy ustnej warto ząb zabezpieczyć i udać się z nim do dentysty. Specjalista wykona niezbędne badania, a także zdjęcie RTG, oceni skalę uszkodzenia i podejmie działania naprawcze. Przy odczuwaniu przez pacjenta bólu, czasami konieczne będzie dokonanie znieczulenia miejscowego.
W przypadku uszkodzenia szkliwa, a także zębiny stomatolog przystąpi do uzupełnienia ubytków. W tym celu najczęściej stosuje się wypełnienie kompozytowe. Jeśli naruszona jest też miazga, wtedy lekarz najpierw dokonuje oczyszczenia kanałów i pozbycia się zbędnych fragmentów, a następnie zastosuje leczenie endodontyczne. Do odbudowy zęba specjalista zakłada odpowiednią koronę, a niekiedy na życzenie pacjenta może też umocować odpowiednie licówki.